De klimaatcrisis is vorig jaar ‘meedogenloos’ geïntensiveerd, aldus de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) van de VN. De coronapandemie heeft geen effect op emissies gehad, maar heeft de gevolgen van klimaatverandering voor miljoenen mensen wereldwijd nog erger gemaakt, aldus een VN-rapport.
bron: The Guardian, 19 april 2021
De coronapandemie heeft de steeds merkbaardere gevolgen van de opwarming van de aarde voor miljoenen mensen nog erger gemaakt. Maar de tijdelijke daling van CO2-emissies als gevolg van de wereldwijde lockdowns heeft geen merkbaar effect op de atmosferische concentraties van broeikasgassen gehad, aldus het WMO-rapport (State of the Global Climate 2020).
Vorig jaar was, samen met 2016 en 2019, het warmste jaar ooit gemeten, ondanks het afkoelende effect van het cyclische natuurlijke klimaatfenomeen La Niña. Zonder dit fenomeen zou 2020 hoogstwaarschijnlijk het warmste jaar tot nu toe zijn geweest. Het decennium 2011-2020 was het warmste sinds metingen begonnen.
Nieuwe records
Extreme weersomstandigheden braken overal ter wereld records, van orkanen en cyclonen in de VS en India, hittegolven in Australië en het Noordpoolgebied, overstromingen in grote delen van Afrika en Azië tot bosbranden in de VS.
Volgens Petteri Taalas, de secretaris-generaal van de WMO, wijzen alle belangrijke klimaat- en impactgegevens in het rapport op een meedogenloze, aanhoudende klimaatverandering, een toenemende frequentie en intensiteit van extreme verschijnselen, en ernstige verliezen en schade. Daardoor worden mensen, samenlevingen en economieën over de hele wereld getroffen.
Klimaattop
Het rapport over de toestand van het klimaat van de WMO verschijnt vlak voor een door de VS georganiseerde top van wereldleiders op 22 en 23 april. Deze virtuele top vindt plaats in aanloop naar de cruciale VN-klimaattop COP26 in november in Glasgow, die eigenlijk vorig jaar had moeten plaatsvinden. Daar moeten dringend maatregelen worden afgesproken om de doelstellingen van het Akkoord van Parijs uit 2015 te halen. De belangrijkste doelstelling is om de wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot ruim onder 2 ̊C en zo mogelijk zelfs onder 1,5 ̊C. In 2020 lag de temperatuur al 1,2 ̊C boven het pre-industriële niveau.
Volgens het hoofd van de VN, António Guterres, is dit het jaar voor actie: het klimaat verandert, en de gevolgen gaan nu al ten koste van mensen en van de planeet. Hij vindt dat landen ruim vóór COP26 van start gaat, ambitieuze plannen moeten indienen om de wereldwijde uitstoot tegen 2030 met 45% te verminderen.
Geen waarneembaar effect
Uit het rapport blijkt dat de door de Covid-19-pandemie veroorzaakte beperkingen in voedselproductie, vervoer en economische activiteit de gevolgen van extreem weer voor veel gemeenschappen nog hebben verergerd. Volgens het rapport heeft de tijdelijke daling van nieuwe CO2-emissies geen waarneembaar effect op atmosferische koolstofconcentraties.
Uit het rapport blijkt ook dat in 2020 de volgende extreme verschijnselen zijn opgetreden:
- 80% van de oceanen kreeg te maken met minstens één hittegolf, en in de zeeën hoopte een recordhitte zich op. Zeeën en oceanen absorberen zo’n 90% van de warmte die het gevolg is van menselijke activiteiten.
- Het oppervlak van het zee-ijs in het Noordpoolgebied bereikte het op één na laagste minimum ooit. Daarnaast gingen honderden miljarden tonnen ijs in Groenland en Antarctica verloren, wat bijdroeg aan de stijging van de zeespiegel.
- Grote delen van Afrika en Azië werden getroffen door zware overstromingen. Mede daardoor kreeg de Hoorn van Afrika te maken met een sprinkhanenplaag.
- Extreme droogte trof grote delen van Zuid-Amerika. Alleen al in Brazilië werden de verliezen voor de landbouw op bijna 3 miljard dollar geraamd. Ook Argentinië, Uruguay en Paraguay kenden aanzienlijke verliezen.
- In de VS hebben de grootste bosbranden ooit gewoed. In Australië werden warmterecords gebroken, onder meer met een temperatuur van 48,9°C in het westen van Sydney.
- Het orkaanseizoen in het noordelijke deel van de Atlantische Oceaan telde met 30 significante stormen het grootste aantal ooit gemeten. In de VS kwam een recordaantal van 12 stormen aan land.
- Nog nooit eerder veroorzaakte een tropische cycloon in het noorden van de Indische Oceaan zoveel schade als Amphan, die in mei India en Bangladesh trof. De tyfoon Goni, die eind oktober over de Filipijnen trok, was een van de hevigste cyclonen die ooit over land hebben geraasd.
