Rusland heeft het ergste bosbrandseizoen uit de moderne geschiedenis van het land achter de rug. Dat blijkt uit recente gegevens van het Russische Bosbouwagentschap die door Greenpeace zijn geanalyseerd. Uit de analyse blijkt dat in 2021 meer dan 18,2 miljoen hectare is verwoest: een absoluut record sinds het begin van de satellietmonitoring.
bron: The Guardian, 22 september 2021
In 2021 hebben branden meer dan 18,16 miljoen hectare Russisch bos verwoest. Dat is een absoluut record sinds het land in 2001 begon met het monitoren van bosbranden met behulp van satellieten. Het vorige record werd gevestigd in 2012. Toen besloegen de branden 18,11 miljoen hectare bos.
Het record werd eind vorige week gebroken na een lang brandseizoen. Dat seizoen heeft ook geleid tot ongekende niveaus van wereldwijde bosbrandgerelateerde uitstoot en het dagelijkse leven van honderdduizenden mensen in Siberië en elders in Centraal-Rusland op zijn kop heeft gezet.
“De afgelopen jaren, waarin de oppervlakte van de branden de 15 miljoen hectare heeft overschreden, is dit naar alle waarschijnlijkheid het nieuwe normaal geworden in de omstandigheden van de nieuwe klimaatrealiteit,” zo schrijft Greenpeace Rusland.
Die branden hebben vooral gemeenschappen in Siberië getroffen. Droge, hete zomers hebben daar de uitgestrekte taigabossen in een luciferdoosje veranderd. In Jakoetië (een regio in het noorden van Siberië die bijzonder zwaar getroffen is) was de hoofdstad Jakoetsk wekenlang in smog gehuld. In een laatste wanhopige poging hebben de dorpelingen met vereende krachten hun huizen kunnen redden.
“Er zijn hulpverleners gearriveerd, en de dorpelingen bestrijden ook zelf de branden, maar ze kunnen ze niet blussen, ze kunnen ze niet stoppen,” vertelde Varvara, een 63-jarige uit het afgelegen dorp Teryut, in juli per telefoon. “Alles staat in brand.”
De statistieken houden geen rekening met andere soorten branden die in Rusland buiten de bossen plaatsvinden. “Als we alle branden zouden tellen – gras, riet, toendra, waar geen bosbedekking is – dan zouden we nog hogere aantallen zien,” schrijft Grigory Kuksin, hoofd van het brandbestrijdingsproject van Greenpeace Rusland. Het totale oppervlak zou kunnen oplopen tot 30 miljoen hectare, zei hij: een gebied ter grootte van Italië of Polen.
Het branden van bossen in Rusland heeft wereldwijd bijgedragen tot een van de grootste emissiepieken van de afgelopen maanden. De Copernicus Atmosphere Monitoring Service van de EU stelde vast dat door het afbranden van bossen vorige maand 1,3 gigaton CO2 is vrijgekomen (CAMS, 2021). Dat is het hoogste cijfer sinds de organisatie in 2003 met metingen begon.
De taigabossen van Siberië hebben tussen juni en augustus 970 megaton CO2 in de atmosfeer gebracht: meer dan alle bossen in de rest van de wereld bij elkaar. De branden in Jakoetië hebben daarbij een belangrijke rol gespeeld, nu het brandseizoen langer wordt en verder noordwaarts opschuift. Ook was er sprake van ongewoon hoge temperaturen en een bodemvochtigheid die lager was dan normaal.
Volgens Greenpeace Rusland gaan de branden in Jakoetië door, ook ten noorden van de poolcirkel. “Dat is niet kenmerkend voor deze tijd van het jaar,” aldus Kuksin.
Volgens Greenpeace zijn er ook nog steeds grasbranden aan de gang, vooral in de zuidelijke Russische regio’s Rostov, Volgograd, Astrakhan en Orenburg. De klimaatverandering zal het voor hulpverleners ook steeds moeilijker maken om de regelmatige veenbranden in Rusland (die Moskou en andere steden de voorbije jaren in schadelijke smog hebben gehuld) in de hand te houden.
