Onder Bolsonaro is een gebied ter grootte van een kwart van Nederland verloren gegaan.
bron: The Guardian, 30 november 2020
De afgelopen twaalf maanden is een stuk Braziliaans regenwoud met een oppervlak van zo’n 11.000 km2 verdwenen. Het is twaalf jaar geleden dat voor het laatst zoveel regenwoud werd gekapt. Dat blijkt uit gegevens die zijn vrijgeven door het Braziliaanse Nationaal Instituut voor Ruimteonderzoek INPE.
Straffeloosheid
Volgens Carlos Rittl, een Braziliaanse milieuwetenschapper die voor het Duitse Institute for Advanced Sustainability Studies (IASS) werkt, is dat beschamend en typerend voor de manier waarop onder de rechtse president Bolsonaro met het milieu wordt omgegaan. Volgens Rittl is ontbossing op deze schaal mogelijk doordat degenen die ervoor verantwoordelijk zijn, ongestraft hun gang kunnen gaan. Daardoor is Brazilië verworden tot de nachtmerrie van iedereen die zich zorgen om het milieu maakt en heeft het zich geïsoleerd van de internationale gemeenschap.
Volgens de Braziliaanse vice-president Hamilton Mourão is de stijging met 10 procent ten opzichte van vorig jaar lang niet zoveel als de toename van 20% die verwacht was. Dat zou te danken zijn aan het succes van Bolsonaro’s beleid om de ontbossing tegen te gaan. Dat schiet veel milieu-activisten in het verkeerde keelgat. Volgens Rittl is dit een gotspe, omdat Bolsonaro de regelgeving juist heeft afgezwakt. En het toont dat ondanks alle beperkingen als gevolg van de corona-pandemie, de ontbossing zelf blijft toenemen, wat vooral te wijten is aan illegale houtkap.
Milieubeleid
Volgens Christine Mazzetti, Amazone-woordvoerder voor Greenpeace, is dit oppervlak nog groter dan vorig jaar, en daarmee een direct gevolg van het anti-milieubeleid van Bolsonaro. Die heeft milieubeschermingsorganen juist ontmanteld en denkt dat hij door het leger in plaats van milieubeambten in te zetten, de illegale ontbossing kan tegengaan. Het laat zien dat het totaal de verkeerde kant op gaat wat betreft de aanpak van de klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis.
De Braziliaanse ngo Observatório do Clima stelt dat de verwoesting geen verrassing kan zijn voor iedereen die het Braziliaanse (non-)klimaatbeleid de afgelopen een beetje heeft gevolgd. In een statement stelt de organisatie dat dit juist het succes van Bolsonaro’s beleid laat zien, dat is gericht op het terugdraaien van milieumaatregelen en dat daarmee illegale activiteiten in de Amazone geen strobreed in de weg legt.
Scepsis
De met behulp van het satellietsysteem Prodes verzamelde gegevens laten zien dat vier deelstaten het zwaarst zijn getroffen: Pará, het noorden van Mato Grosso, het zuiden Amazonas en Rondônia. Pará, dat sowieso al enorm te lijden heeft onder grootschalige ontbossing, was verantwoordelijk voor bijna de helft van het totaal.
Volgens vice-president Mourão kunnen met behulp van deze gegevens wetovertreders makkelijker worden opgespoord, maar milieuwetenschappers en -organisaties zijn sceptisch. Zo is geen van getroffen deelstaten bezocht tijdens een driedaagse propagandatour door het regenwoud die onlangs voor ambassadeurs werd georganiseerd. Milieu-activisten noemen die tour dan ook een publiciteitsstunt.
In maart heeft de Braziliaanse regering duizenden militairen in de getroffen gebieden ingezet, maar volgens plaatselijke activisten hebben die de zaken alleen maar erger gemaakt. Volgens Rittl is het enige lichtpuntje dat Donald Trump, een cruciale bondgenoot en geestverwant van Bolsonaro, onlangs de Amerikaanse verkiezingen heeft verloren. Zonder steun van Trump zal de internationale druk op Bolsonaro toenemen. Op het moment van schrijven was Bolsonaro een van het handjevol staatshoofden dat de verkiezingszege van Joe Biden nog niet had erkend.
