Het tempo waarin de gletsjers op Aarde smelten, is in de afgelopen twintig jaar bijna verdubbeld. Dat blijkt uit het meest uitgebreide onderzoek naar ijsrivieren wereldwijd dat ooit is uitgevoerd. Het smelten van gletsjers draagt bovendien meer bij aan de stijging van de zeespiegel dan het smelten van de ijskappen op Groenland of Antarctica.
bron: The Guardian, 28 april 2021
Volgens wetenschappers is de door de mens veroorzaakte opwarming van de Aarde verantwoordelijk voor het versnelde verlies van gletsjers op grote hoogte- en breedtegraden. Dat heeft gevolgen voor kustgebieden over de hele planeet en kan voor de honderden miljoenen mensen die stroomafwaarts van deze ‘natuurlijke watertorens’ wonen, tot grote problemen met smeltwater leiden.
267 gigaton
Tussen 2000 en 2019 hebben de gletsjers jaarlijks zo’n 267 gigaton ijs verloren. Dat correspondeert met 21% van de zeespiegelstijging, zo blijkt uit het artikel dat is gepubliceerd in Nature. Volgens de auteurs zou dit massaverlies het oppervlak van Engeland onder twee meter water kunnen zetten.
Deze hoeveelheid was 47% hoger dan de bijdrage van de smeltende ijskap in Groenland en meer dan het dubbele van de bijdrage van de ijskap op Antarctica. Als oorzaak van de zeespiegelstijging komt het verlies van gletsjers, na thermische uitzetting, op de tweede plaats. Thermische uitzetting wordt veroorzaakt door hogere oceaantemperaturen.
De auteurs stelden ook vast dat het tempo waarin gletsjers buiten Groenland en Antarctica dunner worden, is toegenomen: van ongeveer een derde meter per jaar in 2000 tot twee derde meter per jaar in 2019. Dit komt overeen met een versnelling van 62 gigaton per jaar voor elk decennium.
Driedimensionale topografieën
Naast historische satellietgegevens van NASA maakt de studie gebruik van nieuwe statistische methoden om driedimensionale topografieën te construeren. Deze gaan twintig jaar terug en bestrijken 99,9% van alle gletsjers wereldwijd. Het resultaat is de meest nauwkeurige en uitgebreide analyse van alle 217.175 gletsjers ter wereld tot op heden.
De onderzoekers zeiden dat ze er door de nauwkeurigheid van de gegevens nu zekerder van zijn dan ooit dat het verlies aan gletsjers enorm is en steeds sneller gaat. Eerdere schattingen van het massaverlies waren ongeveer 20% negatiever, maar die hadden een grotere foutmarge. Dat kwam omdat ze ofwel waren geëxtrapoleerd vanuit grondmetingen bij een paar honderd referentiegletsjers (waarbij de satellietbeelden slechts een beperkte dekking hadden), ofwel gebaseerd waren op de bestudering van gravimetrische signalen die een grove resolutie hebben.
Meest kwetsbaar
Uit het artikel blijkt dat gletsjers in twintig jaar gemiddeld 4% van hun volume verloren. Maar het beeld varieerde in de tijd en van regio tot regio.
Alaska was verantwoordelijk voor 25% van het wereldwijde massaverlies, de periferie van Groenland voor 12% en Noord- en Zuid-Canada elk voor 10%. De Himalaya en andere delen van het Aziatische hooggebergte verloren 8%, evenals de zuidelijke Andes en de subantarctische gebieden.
Kleinere, lager gelegen gletsjers droegen niet zo veel bij in volume, maar waren wel het meest kwetsbaar voor verandering. Zo is het tempo waarin de Nieuw-Zeelandse gletsjers dunner werden, tussen 2000-2004 en 2015-2019 verzevenvoudigd. Dat tempo was in de Europese Alpen zelfs twee keer zo hoog als het wereldwijde gemiddelde.
Lees ook: What we lose when we lose our glaciers, The Guardian, 28 april 2021
