Een aanzienlijk deel van de Groenlandse ijskap staat op de rand van een omslagpunt. Daarna zou versneld smelten onvermijdelijk worden, zelfs als de opwarming van de Aarde een halt zou worden toegeroepen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. Volgens wetenschappers is ijs dat overeenkomt met 1 à 2 meter zeespiegelstijging, waarschijnlijk sowieso al gedoemd om te smelten.
bron: The Guardian, 17 mei 2021
Door de stijgende temperaturen als gevolg van klimaatverandering zijn nu al biljoenen tonnen Groenlands ijs in de oceaan gestroomd. Door het volledig smelten van de ijskap zou het mondiale zeeniveau uiteindelijk met 7 meter stijgen.
Vicieuze cirkel
In de nieuwe analyse ontdekten de onderzoekers waarschuwingssignalen voor een omslagpunt in een 140-jarig register van de hoogte van de ijskap en de smeltsnelheden in het Jakobshavn-fjord. Dat is een van de vijf grootste gletsjers in Groenland en tevens de gletsjer die het snelst smelt. De belangrijkste oorzaak van de sterke toename van het smelten is een vicieuze cirkel waarbij de ijskap door het smelten steeds lager wordt. Daardoor komt deze bloot te staan aan de warmere lucht die op lagere hoogten wordt aangetroffen. Dat leidt weer tot verder smelten.
Het onderzoek toont aan dat de destabilisatie van deze ijskap al in volle gang is. Door onzekerheden in het onderzoek zou de ijskap zich misschien al op het punt kunnen bevinden waarop er geen weg meer terug is, of zou dat punt in de komende decennia bereikt kunnen worden, volgens de onderzoekers. Maar zelfs als het omslagpunt wordt bereikt, betekent dit nog niet dat de hele ijskap gedoemd is te verdwijnen, stellen ze. Er kan namelijk een stabiele toestand zijn voor een kleinere ijskap.
Zorgwekkend
“We staan aan de rand van de afgrond. Elk jaar dat de CO2-uitstoot op de huidige wijze wordt voortgezet, vergroot de kans op het overschrijden van het omslagpunt exponentieel,” aldus Niklas Boers van het Potsdam Institute for Climate Impact Research in Duitsland. Boers voerde het onderzoek samen met Martin Rypdal van de Universiteit van Tromsø in Noorwegen uit. “Misschien is het omslagpunt al gepasseerd, maar dat is niet duidelijk. Onze resultaten suggereren echter dat het smelten in de nabije toekomst aanzienlijk zal toenemen. En dat is zeer zorgwekkend.”
Volgens Boers is ijs dat overeenkomt met 1 à 2 meter zeespiegelstijging, waarschijnlijk sowieso al gedoemd om te smelten. Dit zou evenwel eeuwen duren, en het smelten van de hele ijskap zou zelfs een millennium vergen. “We moeten de temperatuur waarschijnlijk terugdringen tot onder het pre-industriële niveau om de oorspronkelijke hoogte van de Groenlandse ijskap weer te bereiken,” aldus Boers. “Het huidige ijsverlies en dat in de nabije toekomst zal grotendeels onomkeerbaar zijn. Daarom is het hoog tijd dat we de uitstoot door het verbranden van fossiele brandstoffen snel en substantieel verminderen en de ijskap en ons klimaat weer stabiliseren.”
‘Point of no return’
De onderzoekers onderzochten slechts een deel van Groenland, maar volgens Boers is er in principe geen reden dat het anders zou zijn in andere delen van de reusachtige ijskap: “Misschien zien we iets dat op veel plekken van Groenland gebeurt. Maar we weten het gewoon niet zeker, omdat we niet beschikken over hoogwaardige gegevens voor andere plekken.”
Mediaberichten in augustus 2020 suggereerden dat de Groenlandse ijskap het point of no return al had gepasseerd, maar wetenschappers stelden toen dat dit een verkeerde interpretatie van beschikbaar onderzoek was (Climate Feedback, 2020). In 2019 waarschuwden wetenschappers dat de wereld misschien al een aantal klimaatkantelpunten heeft bereikt (Nature, 2019).
[…]
