Volgens onderzoek is de planeet nu warmer dan ooit in de afgelopen 12.000 jaar, een periode die parallel loopt aan de menselijke beschaving. Het zou zelfs het hoogste niveau kunnen zijn in 125.000 jaar, hoewel gegevens daarover minder zeker zijn.
Bron: The Guardian, 27 januari 2021
Recent onderzoek heeft een raadsel opgelost dat bekend stond als het klimaatraadsel van het Holoceen (‘Holocene temperature conundrum’). Klimaatmodellen lieten een geleidelijke opwarming zien sinds het einde van de laatste ijstijd, 12.000 jaar geleden, en het begin van het Holoceen. Maar temperatuurschattingen op basis van fossiele schelpen lieten juist een piek zien rond 6.000 jaar geleden en vervolgens een afkoeling, tot een nieuwe stijging aan het begin van de industriële revolutie.
Onbekend en onvoorspelbaar terrein
Deze strijdigheid zaaide twijfel over de klimaatmodellen én over de betrouwbaarheid van het schelpenonderzoek. Nu blijkt dat de metingen aan de schelpen alleen de zomers weergeven maar niet de winters, en dus te hoge jaargemiddelden op te leveren. Daarmee staat vast dat de temperatuur sinds 12.000 jaar een ononderbroken stijgende lijn vertoont. De invloed van de mens versterkt dus een al langer ingezette temperatuurstijging. Daarmee komen we op volledig onbekend en onvoorspelbaar terrein, aldus Samantha Bova van de Rutgers Universiteit in New Brunswick, die het onderzoek leidde.
Een onderzoek uit 2017 suggereerde eerder dat de temperatuur op aarde 115.000 jaar geleden even hoog was als nu, maar dat onderzoek was gebaseerd op minder gegevens. Het nieuwe onderzoek in Nature richtte zich op de chemische samenstelling van kleine schelpen en algendeeltjes uit boorkernen van oceaansedimenten. Daaruit vallen temperatuurfluctuaties af te leiden.
Veel vertrouwen
Het nieuwe onderzoek hield rekening met twee factoren. Ten eerste werd er eerder altijd van uitgegaan dat de schelpen en het organische materiaal het hele jaar door werden gevormd, maar het is waarschijnlijker dat dit vooral in de zomers gebeurde, tijdens de bloeiperiode. Ten tweede varieert de invloed van de zon als gevolg van de ellipsbaan van de aarde. Daardoor kan het jaargemiddelde tamelijk stabiel blijven, terwijl de zomers heter en de winters kouder worden.
De gegevens van de schelpen bleken een afname van de zomertemperaturen te tonen, terwijl de jaargemiddelden toch langzaam stegen. Nu de klimaatmodellen en de schelpgegevens zo goed op elkaar blijken te passen, geeft dat ongelooflijk veel vertrouwen in de betrouwbaarheid van de klimaatmodellen, aldus Bova.
Verdere stijgingen onvermijdelijk
Lijing Cheng van het International Centre for Climate and Environment Sciences in Beijing toonde onlangs aan dat de oceanen wereldwijd vorig jaar hun warmste niveau sinds de jaren veertig bereikten. Meer dan 90% van de opwarming van de aarde komt voor rekening van de zeeën. Het huidige koolstofdioxidegehalte is het hoogst in ongeveer 4 miljoen jaar en het tempo waarmee dat toeneemt, is het snelst sinds 66 miljoen jaar. Verdere temperatuurstijgingen en zeespiegelstijgingen zijn onvermijdelijk totdat de uitstoot van broeikasgassen tot netto nul is teruggebracht.
