Een derde van de haaien- en roggensoorten is zo overbevist dat ze bijna uitgestorven zijn. Dat blijkt uit een acht jaar durend wetenschappelijk onderzoek. Het aantal soorten haaien, roggen en draakvissen dat met een wereldwijde uitroeiingscrisis wordt bedreigd, is in tien jaar tijd verdubbeld.
bron: The Guardian, 6 september 2021
“Qua overbevissing zijn haaien en roggen de kanarie in de kolenmijn. Als ik u vertel dat driekwart van de tropische en subtropische kustsoorten wordt bedreigd, stelt u zich dan een David Attenborough-serie voor waarin 75% van de roofdieren is verdwenen. Als het aantal haaien afneemt, is er een ernstig probleem met de visserij”, aldus de hoofdauteur van het artikel, professor Nicholas Dulvy van de Simon Fraser University in Canada.
De gezondheid van hele ecosystemen in de oceaan en de voedselzekerheid zijn in gevaar, aldus Dulvy, een voormalig medevoorzitter van de expertgroep haaien van de International Union for Conservation of Nature (IUCN).
Het aantal soorten haaien, roggen en draakvissen (samen bekend als de kraakbeenvissen) dat te maken heeft met een wereldwijde uitstervingscrisis, is minder dan tien jaar tijd meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit het onlangs gepubliceerde artikel in het tijdschrift Current Biology.
Roggen worden het meest bedreigd: 41% van de 611 onderzochte soorten loopt gevaar; van de 536 onderzochte haaiensoorten is dat 36%, en van de 52 soorten draakvissen 9%.
Dulvy: “Onze studie onthult een steeds grimmigere realiteit. Zo vormen deze soorten nu – na amfibieën – een van de meest bedreigde gewervelde diersoorten wat betreft de risico’s waarmee ze te maken hebben.”
“Het wijdverspreide verdwijnen van deze vissen, met name haaien en roggen, brengt de gezondheid van hele ecosystemen in de oceaan in gevaar. Dat geldt ook voor de voedselzekerheid van veel landen over de hele wereld,” aldus Dulvy.
De studie is de tweede die sinds 2014 wordt uitgevoerd. Hij verschijnt nadat in januari uit onderzoek al bleek dat de haaien- en roggenpopulaties in de afgelopen vijftig jaar met meer dan 70% zijn gekrompen. Daarbij bleek dat voorheen wijdverspreide soorten zoals de hamerhaai met uitsterven worden bedreigd.
Haaien, roggen en draakvissen zijn kwetsbaar voor overbevissing omdat ze langzaam groeien en weinig jongen voortbrengen. Naar schatting 100 miljoen haaien worden jaarlijks door de mens gedood. Daar kan hun langzame voortplantingsvermogen niet tegenop. Volgens de auteurs is de industriële visserij een belangrijke bedreiging voor de kraakbeenvissen, al dan niet in combinatie met andere vormen van visserij.
De meeste haaien en roggen worden ‘onopzettelijk’ gevangen, maar zijn volgens het rapport vaak het officieuze doelwit om te worden achtergehouden voor voedsel en diervoeder. De effecten van overbevissing worden nog verergerd door het verlies en de achteruitgang van habitats, de klimaatcrisis en vervuiling, aldus de auteurs.
De soorten worden onevenredig bedreigd in tropische en subtropische wateren, vooral voor de kust van landen als Indonesië en India, zo stelden de deskundigen vast. Dat is het gevolg van de zeer grote vraag van grote kustbevolkingen in combinatie met de veelal ongereguleerde visserij. Die wordt vaak gedreven door de vraag naar duurdere producten zoals vinnen.
Kraakbeenvissen zijn al 420 miljoen jaar oud en hebben minstens vijf massa-extincties overleefd, aldus het rapport. Ten minste drie soorten zijn nu echter ernstig bedreigd en mogelijk zelfs al uitgestorven. Hun verdwijning zou de eerste keer ter wereld zijn dat mariene soorten zijn uitgestorven als gevolg van overbevissing.
