Stevig groen beleid is nodig om de door Covid in het slop geraakte economie te stimuleren, aldus gerenommeerde deskundigen.
bron: The Guardian, 9 november 2020
Haast is geboden voor wereldleiders om groen uit de Covid-19-crisis te komen, zo waarschuwen deskundigen, te meer daar er nog maar één jaar te gaan is vóór de cruciale VN-top die beslissend wordt voor het klimaat op aarde.
Groen herstel, waarbij door de pandemie veroorzaakte economische schade op zodanige manier hersteld wordt dat de broeikasgasemissies gereduceerd worden, wordt belemmerd door noodmaatregelen die enkel de economie stimuleren. Het opvlammen van het virus in de VS, Europa en diverse andere landen maakt de situatie er niet makkelijker op.
Aarde warmt ongekend snel op
De snelheid waarmee de opwarming zich voltrekt, is ongekend, en de alarmsignalen die wijzen op klimaatinstorting (met dramatische gevolgen voor de leefomgeving van mens en dier), zijn steeds duidelijker en frequenter: van het smeltende ijs in het Arctisch gebied tot de bosbranden in de VS. De urgentie om de wereldeconomie grondig te hervormen, is groter dan ooit.
Ban Ki-moon, voormalig secretaris-generaal van de VN, maakt zich grote zorgen: “Natuurlijk moet de economie gestimuleerd worden, maar als we de temperatuurstijging niet weten te beperken tot 1,5 °C, hebben we een waanzinnig groot probleem. Hele steden en landen verdwijnen in een wereld die 3 °C opgewarmd is [en we zijn momenteel hard op weg naar die 3 graden opwarming]. Het is dus cruciaal om onze inspanningen te verdubbelen, anders overschrijden we binnen de kortste keren het point of no return.”
Zonder Covid-19 zou er op 9 november in Glasgow zijn begonnen met onderhandelingen om weer vaart te krijgen in het Parijse Klimaatakkoord van 2015, de zogeheten COP-gesprekken. Ban waarschuwt dat regeringsleiders snel (binnen enkele maanden!) moeten omschakelen naar duurzame modellen, met CO2-arme bedrijvigheid, meer banen en schone groei, in plaats van in te zetten op het continueren van vervuilende industrieën.
Groen herstel
Veel economen pleiten voor groene herstelplannen, omdat die snel werkgelegenheid creëren en zo een oplossing vormen voor de oplopende werkloosheid als gevolg van de lockdowns. Het isoleren van woningen, het aanbrengen van zonnepanelen en andere hernieuwbare energiebronnen, het uitbreiden van breedband-verbindingen, het herinrichten van steden (toegankelijker voor voetgangers en fietsers maken), het planten van bomen en het aanleggen van waterkeringen: het is allemaal noodzakelijk om tot een kleinere ecologische voetafdruk te komen en het is zeer arbeidsintensief.
Landen kunnen hun beleid wel degelijk omgooien, aldus Ban. Hij verwees daarbij naar China, wereldleider in vervuiling, waar president Xi Jinping voor het eerst aankondigde om een nul-emissiebeleid te gaan voeren, met ingang van 2060. Japan en Zuid-Korea hebben zich aansluitend gecommitteerd aan het terugbrengen van de uitstoot tot nul per 2050.
Volgens Ban is dit Chinese besluit zeer opmerkelijk, mede omdat veel landen zich nu aansluiten bij de krachtige politieke wil om tegen 2050 op nul uitstoot te komen. Ondanks dat er veel tijd verloren is, denkt de voormalig Secretaris-Generaal dat we de doelen nog kunnen halen.
Fatih Birol van het Internationaal Energieagentschap (IEA), de wereldwijde autoriteit op dit terrein, waarschuwt dat alles afhangt van China. Als dat land niet met groene herstelplannen komt en het nieuwe vijfjarenplan niet richt op nul uitstoot, dan is de kans dat de wereld zijn klimaatdoelen haalt, zo goed als nul.
Economisch verstandig
De EU is begonnen met een groen herstelplan door 30% van een fonds ter grootte van €750 miljard daarvoor te bestemmen. Maar de individuele lidstaten moeten hun eigen beleid nog sterk verbeteren, aldus Connie Hedegaard van het Environmental Defense Fund.
Wanneer lidstaten met te zwakke plannen komen, moet de Europese Commissie de moed hebben om ‘nee’ te zeggen: dit is een gemiste kans, stelt Hedegaard. Groen herstel is niet zomaar een goede daad voor de klimaatcrisis, maar het is een economisch verstandige manier om de zaken aan te pakken.
Regeringen worden geconfronteerd met economische rampspoed ten gevolge van Covid-19, en ze schrikken terug om enorme bedragen in groen herstel te steken. Maar het alternatief lijkt een langdurige recessie met alle onvrede en ontberingen waarmee dat gepaard gaat, aldus Nicolas Stern, vooraanstaand klimaateconoom en directeur van het Grantham Research Institute van de London School of Economics.
“Ik maak me zorgen dat we in een lange recessie terechtkomen waarin niet veel gebeurt, en dat de politieke en maatschappelijke spanningen oplopen”, aldus Stern. “Het zou een enorme stap achteruit zijn als we weer terugvallen op bezuinigingsbeleid.”
