Ondanks de wereldwijde lockdowns als gevolg van de coronapandemie zet de opwarming van de aarde onverminderd door, met een recordaantal tropische stormen en recordtemperaturen en ongekende bosbranden in de Poolcirkel.
bron: The Guardian, 8 januari 2021
Ondanks een daling van de CO2-uitstoot van 7% als gevolg van de coronamaatregelen is de hoeveelheid voor de klimaatopwarming verantwoordelijke CO2 in de atmosfeer ook vorig jaar weer gestegen naar een recordhoogte. De gemiddelde temperatuur aan het aardoppervlak was in 2020 1,25 ̊C hoger dan in de pre-industriële periode van 1850 tot 1900. Dat komt al aardig in de richting van de bovengrens van 1,5 ̊C opwarming die in 2015 in Parijs is afgesproken om de ergste gevolgen van klimaatopwarming te beperken. Ook in 2016 werd deze temperatuur gemeten, maar dat dat was een jaar waarin sprake was van hogere temperaturen als gevolg van een El Niño-cyclus. Als je dat buiten beschouwing zou laten, zou 2020 zonder meer het warmste jaar ooit zijn. Wetenschappers waarschuwen al jaren dat de toekomst er voor miljoenen mensen somber uitziet als we niet snel in actie komen om de opwarming van de aarde een halt toe te roepen.
Ongekende temperaturen
De door de Copernicus Climate Change Service (C3S) vrijgegeven temperatuurgegevens laten zien dat de afgelopen zes jaar alle zes behoren tot de warmste jaren ooit gemeten. Ook blijkt uit de cijfers dat de gemiddelde temperatuur in Europa vorig jaar 1,6 ̊C boven het langjarige gemiddelde zat, vooral dankzij een ongekende hittegolf eind juli/begon augustus. In het Noordpoolgebied en het noorden van Siberië werden vorig jaar extreem hoge gemiddelde temperaturen gemeten, waarbij het in sommige gebieden 3 ̊C en op sommige plekken zelfs 6 ̊C (!) warmer was dan het langjarige gemiddelde. Dat leidde tot grootschalige natuurbranden, waarbij binnen de Poolcirkel 244 miljoen ton CO2 vrijkwam. Ook was er significant minder ijs op de Noordelijke IJszee, met in juli en oktober het laagste ijsgehalte ooit gemeten.
Volgens Carlo Buontempo, directeur van C3S, was het vorig jaar niet eerder zo warm in het Noordpoolgebied. De afgelopen tien jaar waren daar sowieso de warmste ooit gemeten. Dat herinnert ons aan de dringende noodzaak om ambitieuze reductiedoelstellingen voor onze uitstoot na te streven om de ergste klimaatgevolgen te voorkomen, aldus Buontempo. Volgens Matthias Petschke, een hoge ambtenaar binnen de Europese Commissie, laten de uitzonderlijke klimaatverschijnselen van 2020 zien dat we geen tijd te verliezen hebben: het zal moeilijk worden, denkt hij, maar de kosten van nietsdoen zullen gewoon te groot zijn.
Recordniveau
Dave Reay, hoogleraar aan de Universiteit van Edinburgh, stelt dat we, ondanks het ontbreken van een El Niño-cyclus die de temperaturen wereldwijd opdrijft, gevaarlijk dichtbij de limiet van 1,5 ̊C opwarming komen die vijf jaar geleden in Parijs is afgesproken. Als gevolg van de verschillende corona-lockdowns is er wereldwijd misschien sprake van een kleine dip in onze CO2-uitstoot, maar broeikasgassen blijven zich almaar sneller in onze atmosfeer ophopen. Tenzij het wereldwijde economische herstel uit de corona-nachtmerrie klimaatneutraal zal zijn, zal de toekomst van miljoenen mensen op de planeet er somber uitzien, denkt Reay.
Ook vorig jaar bereikte het CO2-gehalte in onze atmosfeer weer een recordniveau – de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) stelde dat de verminderde uitstoot als gevolg van de coronamaatregelen slechts een klein dipje in onze uitstoot had veroorzaakt. Volgens Vincent-Henri Peuch, directeur van de Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS), zal CO2 zich in onze atmosfeer blijven ophopen en zo de klimaatverandering verergeren, tenzij we onze uitstoot wereldwijd tot netto nul reduceren.
Nieuwe mijlpaal
De Britse Met Office denkt dat het CO2-gehalte in de atmosfeer in 2021 een nieuwe mijlpaal zal bereiken: 50% hoger dan vóór de Industriële Revolutie. Wetenschappers van het instituut stellen dat ze verwachten dat het gehalte CO2 in een aantal weken in de periode april-juni meer dan 417 ppm (parts per milllion) zal bedragen. Dat is anderhalf keer zo hoog als de 278 ppm in de atmosfeer in de tweede helft van de achttiende eeuw, toen de industriële samenleving op kwam zetten. Richard Betts van de Met Office stelt dat de ophoping van CO2 in onze atmosfeer als gevolg van menselijke activiteit steeds sneller gaat: het duurde meer dan 200 jaar om met 25% toe te nemen, maar in iets meer dan 30 jaar is dat al bijna verdubbeld. Als we de opwarming van de aarde tot 1,5 ̊C willen beperken, zullen we onze uitstoot wereldwijd binnen pakweg de komende 30 jaar tot netto nul moeten terugbrengen, aldus Betts.
