Volgens deskundigen zal extreem weer, waaronder droogte, steeds vaker voorkomen naarmate de aarde opwarmt.
bron: The Guardian, 3 april 2021
Onlangs hulden zandstormen Beijing in een post-apocalyptische oranje waas en werden andere delen van het land getroffen door ernstige droogte. Dat bracht de uitdagingen waarmee China door de stijgende temperaturen als gevolg van de klimaatcrisis wordt geconfronteerd, treffend in beeld.
Perfecte combinatie
De enorme zandstormen die vorige maand de hoofdstad en zelfs Midden-China dagenlang teisterden, werden veroorzaakt door minder sneeuwval en neerslag dan gemiddeld en door de hogere temperaturen en hardere winden in Mongolië en Noord-China dan normaal. Deze combinatie biedt de perfecte omstandigheden voor het ontstaan van zandstormen en zou kunnen wijzen op vaker voorkomend stoffig weer naarmate de temperaturen in de regio stijgen.
“Hoewel de zandstormen voornamelijk werden veroorzaakt door natuurlijke factoren, herinneren ze ons eraan dat er slechts één aarde is voor de mensheid,” aldus Liu Youbin, een woordvoerder van het ministerie van Milieu. “We moeten veel belang hechten aan ecologische bescherming en ecologisch bouwen, en we moeten de internationale samenwerking versterken.”
‘Grote Groene Muur’
Sinds 1978 probeert China het oprukkende zand uit de Gobi-woestijn tegen te gaan door in de noordelijke gebieden een reeks bosstroken aan te planten. Deze ‘Grote Groene Muur’ is enigszins doeltreffend gebleken om erosie tegen te gaan en om de uitbreiding van de woestijn te vertragen. Het doet echter weinig om stof op grote hoogte tegen te houden dat van ver wordt aangevoerd.
“Hetere zomers en kortere winters met minder sneeuwval zullen waarschijnlijk leiden tot een algemene daling van de vochtigheidsgraad van de bodem in de hele regio. Daardoor wordt deze vatbaarder om door de wind te worden weggeblazen en ver weg te worden getransporteerd. Dat vormt een bedreiging voor China’s prijzenswaardige inspanningen om bomen te planten”, aldus Darrin Magee, een professor in milieustudies aan Hobart and William Smith Colleges in de VS en een expert op het gebied van China’s watervoorraden. “Klimaatverandering zal het probleem van de zandstormen in Noordoost-China vrijwel zeker verergeren.”
Menselijke factoren
Hoewel de zandstormen een natuurlijk verschijnsel zijn, zijn er naast de klimaatcrisis ook een aantal menselijke factoren in het spel die bijdragen aan de intensiteit ervan.
“Op de plaatsen waar het zand vandaan komt, hebben zowel recente overbegrazing als woestijnvorming bijgedragen aan de verwoestijning van de graslanden van Mongolië,” volgens Liu Junyan, een in Beijing gevestigde klimaat- en energiecampagnevoerder voor Greenpeace Oost-Azië. “Ik denk dat een van de belangrijkste kwesties het stoppen van overbegrazing is. Dat is iets wat de Chinese regering in de afgelopen twee decennia in delen van Noord-China heeft gedaan.”
Nieuwe richtlijnen
Onlangs heeft de Chinese Staatsraad nieuwe richtlijnen uitgegeven voor het versterken van de bescherming van graslanden. Daarbij wordt gestreefd naar een percentage van 57% stabiele vegetatiedekking in graslanden tegen 2025. Daarnaast omvatten ze verdere inspanningen om overbegrazing of illegale begrazing van beschermde graslanden aan te pakken.
Voor Magee is de impact van begrazing door semi-nomadische herders in Binnen-Mongolië en Tibetaanse gebieden enigszins overtrokken in vergelijking met andere industriële factoren die tot uitputting van het grondwater en verdroging in de regio leiden: “Een paar duizend herders die doen wat herders al eeuwen doen, zijn duidelijk niet het probleem. Voortdurend hoge percentages grondwateronttrekking voor mijnbouw, industrie en landbouw in Noord-China helpen ook niet. Helaas vind ik het steeds moeilijker te geloven dat buffers tegen klimaatverandering, groene gordels of wateroverdracht tussen stroomgebieden echt een impact zullen hebben”, aldus Magee.
Watervoorziening
Grote watertransferprojecten zoals de ‘Grote Westelijke Linie’ van kanalen en pijpleidingen zijn vooral bedoeld om dichtbevolkte steden zoals Beijing of de steeds geïndustrialiseerdere landbouwzones in de buurt van die steden van water te voorzien. Ze doen weinig om het verdwenen grondwater te herstellen.
Naast zandstormen zijn delen van China de laatste tijd ook getroffen door ernstige droogte. Dat geldt onder meer voor de oostelijke kustprovincies Zhejiang en Fujian, die van oktober vorig jaar tot februari grotendeels droog stonden. In maart leek er enige verlichting te zijn.
‘Cloud seeding’
Verder naar het zuiden hebben de provincie Guangdong (de economische motor van China) en de grotendeels rurale provincie Guangxi sinds eind vorig jaar ook te lijden gehad van droogte. Daarbij nemen de autoriteiten in deze provincies steeds vaker hun toevlucht tot ‘cloud seeding’ (het kunstmatig veroorzaken van regen).
De provincie waar de omstandigheden nu het ernstigst zijn, is Yunnan, in het uiterste zuidwesten van het land. Daar heeft 82% van de provincie te kampen met droogte. In de meest getroffen gebieden heeft dat tot watertekorten voor mensen en vee geleid.
Wisselwerking
Een VN-conferentie over biodiversiteit, COP15, is al tweemaal uitgesteld en zal nu medio oktober in Kunming (in de provincie Yunnan) worden gehouden. Liu Junyan hoopt dat conferentie de wisselwerking tussen klimaatverandering, watervoorraden en biodiversiteit onder de aandacht zal brengen.
Volgens studies over temperatuurstijgingen in heel China is Yunnan de provincie met de meeste klimaatgerelateerde opwarming in het afgelopen decennium. Het is de afgelopen jaren regelmatig getroffen door droogtes. “Ik was onlangs in Yunnan om het weer te bekijken, en het is nog erger dan in voorgaande jaren”, aldus Liu. “Over het geheel genomen houdt de regering er nog steeds geen rekening mee dat klimaatverandering een enorme invloed op de biodiversiteit heeft.”
