Samen met 30 andere ngo’s heeft de Duitse ngo Urgewald een nieuwe versie uitgebracht van de Global Coal Exit List (GCEL), een wereldwijd overzicht van alle bedrijven die bij kolengestookte energiecentrales zijn betrokken. Urgewald adviseert de financiële sector om niet langer te beleggen in 935 van deze bedrijven omdat hun activiteiten de klimaatdoelen in gevaar brengen.
bron: urgewald.org, 12 november 2020
Enorme kolencentrales in de planning
Sinds het Parijse klimaatakkoord van 2015 is de capaciteit van kolencentrales met 137 Gigawatt toegenomen en zijn er uitbreidingsplannen voor meer dan 500 GW. 437 bedrijven gaan nieuwe kolencentrales of kolenmijnen openen of infrastructuur aanleggen voor kolentransport. Nog geen 25 bedrijven hebben een datum vastgelegd voor hun kolen-exit.
De gegevens voor GCEL 2020 komen vooral uit originele bronnen als jaarverslagen en presentaties voor investeerders. De opgenomen bedrijven nemen gezamenlijk 88% van de wereldwijde kolenproductie voor hun rekening en 85% van de verwerkingscapaciteit.
Ook gunstige ontwikkelingen
China heeft aangekondigd om per 2060 CO2-neutraal te willen zijn, maar het aankomende vijfjarenplan (2021) zal de echte test worden. Zoals de zaken er nu voorstaan, komt de helft van de nieuwe kolencentrales in China te staan.
Maar in veel Aziatische landen zijn de vooruitzichten beter. India heeft zijn plannen voor 2019 met 47 GW bijgesteld. Bangladesh, de 6e kolengebruiker ter wereld, schrapt 16 van 21 geplande kolencentrales. Op de Filipijnen, plek 7, is een moratorium voor kolencentrales ingesteld. Ook Maleisië wil geen nieuwe kolencentrales meer.
Kolen leiden tot conflicten
De kolenindustrie zorgt voor conflicten op alle plekken waar ze actief is. De plaatselijke bevolking heeft genoeg van het massale beslag op land en water, de milieuverontreiniging en nadelige gezondheidseffecten. In Turkije hebben meer dan 2.000 mensen een rechtszaak aangespannen tegen Hattat Holding vanwege de vergunning voor een kolencentrale bij Amasra aan de Zwarte Zee. Een Griekse rechtbank heeft de vergunningen voor bruinkoolcentrales Meliti 1 en 2 ingetrokken.
In Californië is een wet aangenomen die kolentransport verbiedt via de Levin-Richmond-Terminal. In Brazilië heeft een federale rechtbank de plannen van Copelmi Mineração voor een reusachtige kolenmijn in inheems gebied verboden. In Colombia hebben de Wayuu, een groep oorspronkelijke bewoners, de VN-rapporteur voor mensenrechten met klem gevraagd actie te ondernemen tegen het voortbestaan van de Cerrejón-mijn. Ze hebben niet alleen last van gezondheidsschade als luchtwegaandoeningen en de grote aantallen mijnarbeiders, maar ook van de droogte doordat Glencore, BHP en Anglo-American zich enorme volumes water toe-eigenen.
Als een kat in het nauw
De kolenindustrie is voortdurend in beweging. Terwijl er 94 moederbedrijven uit de GCEL-lijst verdwenen, zijn er 303 bij gekomen. In plaats van te verdwijnen lijken de bedrijven vaak van eigenaar te veranderen.
Het Zweedse Vattenfall wil zijn nieuwste en grootste kolencentrale, Moorburg in Duitsland, sluiten. Deze centrale van 1,6 GW is pas vijf jaar in gebruik. Het Poolse PGE wil zijn bezittingen overdragen aan een nog op te richten staatsbedrijf. Maar volgens de Poolse ngo ‘Ontwikkeling JA, Dagbouw NEE’ moet het bedrijf zijn verantwoordelijkheid nemen en de gevolgen niet afwentelen op de belastingbetaler.
Een schoolvoorbeeld van staatssteun is het Zuid-Koreaanse Doosan Heavy. Door afnemende vraag had het tussen 2014 en 2019 een verlies van €1,87 mld. In strijd met de belofte om de kolenindustrie te saneren, heeft de regering een reddingspakket van €2,5 mld voor Doosan Heavy opgesteld.
Over de Global Coal Exit List
De GCEL werd voor het eerst in november 2017 gepubliceerd en wordt elk najaar geactualiseerd. Deze databank heeft veel invloed in de financiële wereld, omdat grote investeerders met een totaal vermogen van meer dan €11.000 mld één of meer van de drie GCEL-criteria overnemen bij hun beslissingen om kolenbedrijven al dan niet in hun portefeuille op te nemen. Kijk hier voor de update van 2020: https://coalexit.org/
