Wanneer de temperatuur tot 4°C stijgt en ijsbuffers verdwijnen, zullen onvoorstelbare hoeveelheden water in de oceanen terechtkomen, waarschuwen Britse wetenschappers.
bron: The Guardian, 8 april 2021
Meer dan een derde van de uitgestrekte drijvende ijsplateaus rond Antarctica zou het risico lopen af te breken als de temperatuur wereldwijd 4°C boven het pre-industriële niveau komt, zeggen Britse wetenschappers. Daardoor zouden ‘onvoorstelbare hoeveelheden’ water in zee terechtkomen. De onderzoekers van de Universiteit van Reading stellen dat een beperking van de temperatuurstijging tot 2°C het betreffende oppervlak zou kunnen halveren en een dramatische stijging van het zeeniveau zou kunnen voorkomen.
Een half miljoen vierkante kilometer
De bevindingen zijn gepubliceerd in het tijdschrift Geophysical Research Letters. Volgens de onderzoekers zou, bij een opwarming van 4°C, 34% van het oppervlak van alle Antarctische ijsplaten het risico lopen uiteen te vallen. Dat zou neerkomen op ongeveer een half miljoen vierkante kilometer.
IJsplaten zijn permanente drijvende ijskappen die met een landmassa zijn verbonden. De meeste zijn te vinden rond de kusten van Antarctica.
Belangrijke buffers
Ella Gilbert is onderzoekswetenschapper aan de afdeling Meteorologie van de Universiteit van Reading. Ze legt uit dat ijsplaten belangrijke buffers zijn die voorkomen dat gletsjers op land ongehinderd de oceaan in stromen en zo bijdragen aan de stijging van de zeespiegel. Als ze afbreken, is het alsof er een gigantische kurk uit een fles wordt gehaald: dan kunnen er opeens onvoorstelbare hoeveelheden smeltwater van gletsjers in zee stromen.
Volgens Gilbert weten we hoe het mechanisme werkt: wanneer gesmolten ijs zich ophoopt op het oppervlak van ijsplaten, kan dit ervoor zorgen dat ze breken en op spectaculaire wijze uiteenvallen. Eerder onderzoek heeft ons een globaal beeld gegeven wat betreft het voorspellen van het verval van Antarctische ijsplaten. Maar de nieuwe studie maakt gebruik van de nieuwste modelleringstechnieken om de details in te vullen en preciezere voorspellingen te doen, aldus Gilbert.
Wereldwijd kader
Gilbert zegt dat het werk van het team het belang onderstreept van het beperken van de wereldwijde temperatuurstijgingen zoals vastgelegd in het Klimaatakkoord van Parijs. Dat zou een wereldwijd kader moeten vormen om gevaarlijke klimaatverandering te vermijden door de opwarming van de aarde te beperken tot minder dan 2°C boven het pre-industriële niveau.
Als onderdeel van hun modelstudie hebben de onderzoekers ook vastgesteld dat Larsen C, de grootste overblijvende ijsplaat op het schiereiland, bijzonder gevaar loopt in een warmer klimaat. Andere ijsplaten die gevaar lopen, zijn volgens hen Shackleton, Pine Island en Wilkins.
Goed voor ons allemaal
Volgens Gilbert kunnen we de komende decennia nog meer ijsplaten op Antarctica kwijtraken als de temperatuur in het huidige tempo blijft stijgen. Het beperken van de opwarming is niet alleen goed voor Antarctica; het behoud van de ijsplaten betekent minder wereldwijde stijging van de zeespiegel, en dat is goed voor ons allemaal, aldus Gilbert.
