Een drastische daling van de kariboe- en kustvogelpopulaties is een weerspiegeling van de nijpende veranderingen die zich op de Arctische toendra voltrekken. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Arctische Raad. Vooral inheemse kustvogels en kariboes worden bedreigde diersoorten nu klimaatverandering hun overlevingsstrategieën in de war schopt.
bron: The Guardian, 20 mei 2021
Het Noordpoolgebied beslaat ongeveer 7 miljoen vierkante kilometer. Het wordt gekenmerkt door extreme koude, droogte, sterke winden en seizoensgebonden duisternis. Soorten die in deze omgeving leven, hebben zich aangepast om in de barre omstandigheden te kunnen gedijen.
Maar de klimaatcrisis heeft dergelijke overlevingsstrategieën overhoop gegooid. Dat blijkt uit een statusrapport over de Arctische terrestrische biodiversiteit dat is gepubliceerd door de werkgroep van de Arctische Raad die zich bezighoudt met het behoud van arctische flora en fauna (CAFF – Conservation of Arctic Flora and Fauna).
Tweemaal zo snel
“Klimaatverandering is de belangrijkste aanjager achter de veranderingen in de ecosystemen van het Noordpoolgebied. Het veroorzaakt diverse, onvoorspelbare en aanzienlijke effecten, die naar verwachting nog zullen toenemen”, aldus het rapport.
Het Noordpoolgebied warmt tweemaal zo snel op als de rest van de wereld. Dat leidt tot extreme weersomstandigheden, het ontstaan en de verspreiding van ziekteverwekkers onder inheemse soorten, en zuidelijke soorten die naar het noorden trekken. Het rapport is het eerste dat de status en trends beoordeelt voor Arctische soorten die op het land leven, na een analyse van de mariene biodiversiteit door CAFF in 2017.
Achtertuinvogels
Het rapport is gebaseerd op tientallen jaren van circumpolaire biodiversiteitsmonitoring en geeft een overzicht van de veranderingen die zich in de regio voordoen. Het lijkt erop dat het Noordpoolgebied groener wordt en dat struiken terrein winnen en langzaam de plaats innemen van mossen en korstmossen op de toendra. Op het onderzoeksstation Zackenberg in het noordoosten van Groenland stelden wetenschappers vast dat belangrijke bestuivende insecten tussen 1996 en 2014 met 80% zijn afgenomen. Dat wijst op een door het klimaat veroorzaakte wanverhouding tussen de timing van de bloei van planten en de vliegactiviteit van bestuivers.
Van de 88 onderzochte soorten kustvogels (ook wel ‘waadlopers’ genoemd) vertoonde 20% een afname bij alle populaties. Bij meer dan de helft ging ten minste één populatie achteruit. “Op de Arctische toendra zijn kustvogels de meest diverse groep vogels. Als je Inuit bent, zouden dit de achtertuinvogels van je omgeving zijn,” aldus Paul Allen Smith, een Canadese bioloog en een vogelexpert voor het rapport.
Fluctuaties
In de East Asian-Australasian Flyway, een trekroute die de hoge breedtegraden met de Stille Oceaan verbindt, neemt 88% van de kustvogels af. Dit is volgens Smith waarschijnlijk te wijten aan het verlies van habitats in de regio van de Gele Zee in Azië, waar de vogels hun winters doorbrengen. Geschat wordt dat bij verschillende klimaatscenario’s 80% van de kustvogels in het Noordpoolgebied de komende 50 jaar ook grote delen van hun noordelijke broedgebieden kunnen verliezen.
Voor kariboes, waarvan de kuddes van Rusland tot Alaska trekken, is de klimaatinvloed moeilijker te duiden. “Kariboe-populaties fluctueren van nature en kennen cycli van overvloed”, aldus Christine Cuyler, een adviseur voor het Groenlands Instituut voor Natuurlijke Hulpbronnen en deskundige op het gebied van kariboes en muskusossen voor het rapport. “Maar voor sommige populaties zijn de fluctuaties toegenomen. Momenteel zien we schommelingen die de bekende historische niveaus overschrijden.”
[…]
