Vervuiling met microplastics neemt rond de hele wereld sterk toe, volgens een studie van plasticdeeltjes in de lucht. De steeds sterkere mate van vervuiling door microplastics roept vragen op over de gevolgen voor de menselijke gezondheid, stellen deskundigen.
bron: The Guardian, 12 april 2021
De onderzoekers zeggen dat door mensen veroorzaakte verontreiniging tot een wereldwijde plastickringloop heeft geleid, waarbij plastic door de atmosfeer, de oceanen en het land circuleert. Dit is inmiddels vergelijkbaar met natuurlijke processen zoals de koolstofkringloop. Het resultaat is de ‘plastificatie’ van de planeet, aldus een wetenschapper.
Dringend
De onderzoekers noemen plasticverontreiniging een van de meest urgente milieuproblemen van de 21ste eeuw. Jaarlijks worden miljarden tonnen plastic op land en in zee weggegooid. Dit plastic wordt afgebroken tot minuscule stukjes. De analyse wijst uit dat die door het verkeer en de wind die over het zeeoppervlak en landbouwgrond waait, de lucht in worden geblazen.
Het is al bekend dat mensen microplastics inademen, drinken en eten. Onderzoek stelt dat de mate van verontreiniging snel zal blijven stijgen. De onderzoekers zeggen dat dit vragen oproept over het effect op de menselijke gezondheid van zich ophopende plasticdeeltjes in de atmosfeer. Het inademen van deeltjes kan leiden tot irritatie in het longweefsel en ernstige ziekten veroorzaken.
Ophoping
Volgens prof. Natalie Mahowald, van de Cornell University in de VS en deel van het onderzoeksteam, zien we nu dat de ophoping van verwaarloosd plastic alleen maar toeneemt. Sommige wetenschappers denken dat dit elke tien jaar zal vertienvoudigen.
Ze denkt dat we dit misschien kunnen oplossen voordat het een enorm probleem wordt. Dat kan als we ons plastic beter beheren, voordat het zich ophoopt in het milieu en overal rondwaait. Het opruimen van plastic in zee kan helpen om de hoeveelheid plastic te verminderen die weer in de atmosfeer terechtkomt, aldus Mahowald. En meer biologisch afbreekbaar plastic zou ook een deel van de oplossing kunnen zijn
Beste dataset
Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences, keek naar microplastics in de lucht. Die zijn veel minder goed bestudeerd dan plastic in oceanen en rivieren.
Het onderzoeksteam beschikte over meer dan 300 monsters van plasticdeeltjes in de lucht van elf plekken in het westen van de VS. Dat is de beste dataset die wereldwijd beschikbaar is. Deze monsters vormden de basis voor atmosferische modelleringen die een schatting opleverden van de bijdrage van verschillende bronnen. Het onderzoek was de eerste studie van dit type die dit doet.
Logische bron
De onderzoekers ontdekten dat nauwelijks microplastics in de lucht direct afkomstig waren van plastic dat in steden en dorpen werd weggegooid. Ze bleken het resultaat van wegverkeer en winden over het zeeoppervlak en landbouwgrond die plasticdeeltjes die al in het milieu aanwezig waren, deden opstuiven.
Mahowald en haar collega’s dachten dat bevolkingscentra een veel logischere bron zouden zijn, maar dat bleek niet zo te zijn: met de beschikbare gegevens ligt resuspensie (opnieuw opwaaien) van microplastics het meest voor de hand, aldus Mahowald.
Dominante factor
De onderzoekers ontdekten dat in het westen van de VS wegen de dominante factor waren. Die werden in verband gebracht met ongeveer 85% van de microplastics in de lucht. Dat aandeel omvat waarschijnlijk zowel deeltjes van banden en remblokken als plasticdeeltjes uit afgebroken zwerfvuil. De oceanen waren er naar schatting de bron van ongeveer 10% van de plasticdeeltjes in de lucht, en de bodem 5%.
De onderzoekers hebben hun modelleringen ook uitgebreid naar mondiaal niveau. Daaruit kwam naar voren dat wegen waarschijnlijk ook in Europa, Zuid-Amerika en Australië de belangrijkste bron zijn van plasticdeeltjes in de lucht. Daarnaast bleek dat plasticdeeltjes die van akkers zijn opgewaaid, een veel grotere factor kunnen zijn in Afrika en Azië.
Grote onzekerheden
Uit de modellen bleek dat kleinere microplastics een week in de atmosfeer kunnen blijven. Dat is lang genoeg om over de continenten te worden geblazen. Uit het model bleek ook dat de plasticvervuiling op Antarctica neerdaalt.
De onderzoekers zeggen dat het gebrek aan waarnemingen in vele delen van de wereld betekent dat er grote onzekerheden in hun schattingen zijn. Uit hun werk blijkt met name een gebrek aan gegevens over plasticdeeltjes in de lucht boven de oceanen. Ze zeggen dat het een absolute prioriteit zou moeten zijn om de bronnen en gevolgen van microplastics in de atmosfeer te begrijpen.
Microplasticvervuiling is over de hele planeet waargenomen, van de top van de Mount Everest tot in de diepste oceanen. De onthulling in december van kleine plasticdeeltjes in menselijke placenta’s werd door wetenschappers omschreven als ‘een zaak van grote zorg’.
